Liryka instrumentalna tworzy bogatą i zróżnicowaną stylistycznie litera­turę, głównie fortepianową. W XIX w. fortepian był niezwykle popularnym instrumentem zarówno w koncertowym, jak i w domowym muzykowaniu. Powstawały zatem dzieła stawiające wykonawcom duże wymagania (F. Chopin, F. Liszt), jak też utwory nie wymagające wysokich kwalifikacji pianistycznych (np. Album dla młodzieży R. Schumanna). Liryka instrumentalna reprezentuje szeroką skalę problemów formalnych, od najprostszych do bardzo skomplikowanych. Utwory należące do liryki instrumentalnej często zaopatrzone są w nazwy, które wskazują na ich charakter: nokturn, romans, marzenie, kołysanka, pieśń bez słów, kaprys, impromptu, intermezzo, noveletta, ballada, rapsodia, fantazja itp.

Do liryki instrumentalnej należą również utwory zawierające pewne treści progra­mowe, np. miniatury ze Scen dziecięcych R. Schumanna czy Albumu dla młodzieży P. Czajkowskiego.Lirykę instrumentalną cechuje wzmożona uczuciowość, w związku z czym najważniejszą rolę odgrywa melodyka. Szeroko stosowana jest budowa okresowa, choć oczywiście często ulega ona modyfikacjom. Wśród utwo­rów należących do liryki instrumentalnej wyróżniamy utwory o jednolitym wyrazie emocjonalnym (izomorficzne) i utwory zróżnicowane pod wzglę­dem wyrazowym (tzw. polimorficzne). Utwory pierwszego rodzaju cechuje albo jednolitość melodyczna, a co za tym idzie — formalna, albo jed­nolitość faktury, albo rytmiczna (przez stosowanie figuracji) itp.

Wymie­nione przykładowo sposoby kształtowania utworu dają w efekcie jednolitość procesów energetycznych (przykładem może być wiele utwo­rów, choćby nr 14 z Pieśni bez słów F. Mendelssohna-Bartholdy’ego). Utwory o jednolitym wyrazie emocjonalnym stanowią mniejszą ilościowo grupę liryki instrumentalnej.Najbardziej charakterystyczne dla liryki instrumentalnej są utwory o zróż­nicowanym wyrazie emocjonalnym, których budowa jest przejrzysta i ob­jawia się w następstwie kontrastujących części. Bardzo często stosowana jest forma trzyczęściowa typu repryzowego. Powtórzenie części pierwszej może być dosłowne lub ze zmianami. Czasami zmiany te mogą być tak znaczne, że prowadzą do przeistoczenia wyrazowego powtórzonej czę­ści, jak np. w Nokturnie c-moll op. 48 nr 1 F. Chopina (w części trzeciej zmiana faktury i agogiki)