RONDO
Rondo należy do najstarszych form muzycznych. Jest pochodzenia tanecznego. W średniowieczu było formą wokalną. Od XVII w. zaczyna się rozwijać rondo czysto instrumentalne.Istotą ronda jest powtarzanie zamkniętego odcinka muzycznego, tzw.refrenu, i przeplatanie go myślami pobocznymi zwanymi kupletami lub epizodami. W rozwoju historycznym wykształciły się: rondo starofrancuskie (XVII w.), klasyczne, romantyczne i nowsze.Wykształcili je głównie klawesyniści francuscy: F. Couperin i J. Ph. Ra- meau. Refren, czyli rondeau, pojawiał się trzy, cztery razy i przeplatany był kupletami. Rondo starofrancuskie miało na ogół małe rozmiary. W kupletach {zwłaszcza pierwszym i drugim) często wykorzystywany był materiał melodyczny refrenu. Dlatego rondo to jest stosunkowo mało skontrastowane wewnętrznie.
RONDO STAROFRANCUSKIE
Poszczególne odcinki tworzą zwykle ośmio- takt o budowie okresowej, często zastosowanie ma figuracja wówczas budowa okresowa bywa zachwiana. Refren był zawsze w tonacji zasadniczej (czasami dokonywane były zmiany trybu), kuplety zmieniały tonację. W powtarzanym refrenie mogły następować zmiany wariacyjne (polegające głównie na figurowaniu linii melodycznej). Tempo było zazwyczaj żywe. Rondo tego okresu wchodzi często w skład suity, stając się podstawą budowy najrozmaitszych ustępów zarówno tanecznych, jak też posiadających tytuły o charakterze programowym. W związku z tym pojawiają się takie nazwy, jak: menuet et rondeau, gavotte en rondeau itp.
RONDO KLASYCZNE
Początkowo nie różni się zbytnio od ronda starofrancuskiego w swych założeniach konstrukcyjnych. Jest natomiast bardziej zróżnicowane wy- razowo przez zwiększenie kontrastu melodycznego, harmonicznego, fa- kturalnego itp. (np. Rondo z Sonaty D-dur J. Haydna). W dalszym rozwoju muzyki klasycznej rondo zaczyna się rozbudowywać coraz bardziej i wchłania elementy formy sonatowej. Budowa takiego ronda traci swą przejrzystość, bowiem pojawiają się odcinki, które są elementami formy sonatowej. Ogólna zasada konstrukcyjna ronda, polegająca na kilkakrotnym powtórzeniu refrenu czy tematu, zostaje zawsze zachowana, a szczegóły jej realizacji rozwiązywane są każdorazowo indywidualnie.