UTWORY CYKLICZNE
Utwory cykliczne obejmują od 2 do 20, a nawet więcej części. Są dwa rodzaje cykli: układy swobodne — luźne zestawienie dowolnej ilości różnych lub analogicznych utworów, układy ustabilizowane — poszczególne ustępy uzupełniają się wzajemnie pod względem melodyczno-rytmicznym, tonalnym, agogicznym, wyrazowym. Ich ilość jest ograniczona.Należy podkreślić, że granica między wymienionymi rodzajami jest płynna i czasami widać w układach swobodnych dążenie.do porządkowania według jakiejś zasady, a w układach ustabilizowanych z kolei przejawy ich swobodniejszego traktowania. Czynniki porządkujące w cyklu to:O właściwości tonalne, które widoczne są albo w jednolitości tonalnej poszczególnych ustępów (barok), albo w ich zróżnicowaniu tonacyjnym wówczas systemy tonalne decydują o ilości utworów wchodzących w obręb danego zbioru (8 lub 12 według systemu modalnego, 24 według systemu dur-motl).
W CELU UJEDNOLICENIA
Tak ułożone są intonazioni, preludia, toccaty i fugi, np. J. S. Bacha Das wohltemperierte Klavier (2 zbiory po 24 preludia i fugi ułożone według postępu chromatycznego) czy F. Chopina 24 preludia op. 28 (ułożone według pokrewieństwa kwintowego); właściwości metryczno-rytmiczne i agogiczne, które działają podobnie jak tonalne. O jednolitości cyklu świadczyć może zestawienie tańców tego samego typu (np. same pavany, same gagliardy itp.), o różnorodności zasada kontrastu przejawiająca się np. w suicie barokowej (zestawienie tańców: allemande, courante, sarabanda, gigue) czy w następstwie zróżnicowanych agogicznie części sonaty, koncertu, symfonii.W celu ujednolicenia, zespolenia cyklu stosowano najrozmaitsze środki, np. usunięcie cezury między ustępami, powiązanie melodyczne części, tak że w skrajnych przypadkach forma cykliczna zbliża się do jednou- stępowej, a różnica między nimi jest trudna do uchwycenia.