Zbudowana była z trzech części: I — szybka, II — wolna, III — szybka. Ok. połowy XVIII w. odłączyła się od opery i stała się samodzielnym utworem orkiestrowym. Do dalszego rozwoju symfonii przyczynili się kompozytorzy szkoły mann­heimskiej, której rozkwit przypada na pięćdziesiąte i sześćdziesiąte lata XVII       w. Ostateczna krystalizacja formy symfonii dokonała się w twórczości klasyków wiedeńskich.Orkiestra klasyczna obejmowała: kwintet smyczkowy oraz 2 flety, 2 obo­je, 2 klarnety, 2 fagoty, 2 rogi, 2 trąbki, parę kotłów. Skład ten ulegał modyfikacjom przez powiększenie liczby waltornii do czterech, wprowa­dzenie puzonów, kontrafagotu, wielkiego bębna, trójkąta .Na początku symfonii występuje bardzo często powolny wstęp. Pierwszy ustęp, szybki, utrzymany jest w formie sonatowej, drugi, wolny, wykazuje

Specjalny rodzaj finału stworzył L. van Beethoven w IX Symfonii wprowadzając głosy wokalne. Zasób środków wykonawczych, jaki daje orkiestra, sprawia, że forma kształtuje się w specyficzny sposób. Symfonia odznacza się znaczącymi kontrastami wewnętrznymi, nawet w obrębie jednej części. Poszczególne współczynniki, zwłaszcza formy sonatowej, rozrastają się do pokaźnych rozmiarów. Szczególnie temat staje się tworem wielokształtnym — poli- morficznym, nieraz o budowie fazowej, czasami zaś obserwujemy jego stopniowe narastanie. W przetworzeniu, dzięki najrozmaitszym kombina­cjom instrumentacyjnym, możliwe jest operowanie drobnymi motywami, jednoczesne zestawianie odcinków, które w ekspozycji występowały suk­cesywnie lub jako samodzielne współczynniki.

Zachodzi np. nałożenie motywów tematu na linię melodyczną zaczerpniętą z łącznika, materiał tematu może być powiązany z materiałem epilogu itp. Te zabiegi pro­wadzą do indywidualizacji instrumentów i ich grup oraz do tworzenia się nowych wartości wyrazowych nawet przy wykorzystaniu tego samego materiału tematycznego. Repryza zwykle rozpoczyna się tutti. Wzorem dla planu instrumentacyjne- go staje się zwykle ekspozycja, choć nie zawsze tak bywa. Koda w sym­fonii rozrasta się do pokaźnych rozmiarów, stając się niejednokrotnie drugim przetworzeniem (np. w III Symfonii Beethovena). Cechą symfonii klasycznej jest pogodne zakończenie (np. V i IX Symfonia Beethovena). Bardzo wcześnie też wystąpiły w niej przejawy programowości (np. Haydna symfonie: Le matin, Le midi, Le soir\ Beethovena VI Symfonia „Pasto­ralna”, finał IX Symfonii).