CZYNNIK MOTORYCZNY
Przykładem koncertu spokrewnionego z dawnym concerto grosso jest np. Muzyka koncertowa na altówkę solo i orkiestrę kameralną P. Hindemitha (widać tu obok współdziałania sola z orkiestrą współdziałanie grup instrumentalnych w orkiestrze).Nieraz w koncertach oddziałuje czynnik motoryczny (np. I Koncert fortepianowy B. Bartoka). Czasami spotykamy też koncerty, w których poszczególne części zaopatrzone są w tytuły, np. Koncert wiolonczelowy J. A. Maklakiewicza. W XX w. spotkać można także koncerty z elementami narodowymi, np. Symfonia koncertująca K. Szymanowskiego, Koncert na róg K. Sikorskiego, III Koncert skrzypcowy G. Bacewicz, Koncert na orkiestrę G. Bacewicz, Koncert na orkiestrę W. Lutosławskiego.
UWERTURA
Termin ten oznacza wstęp do opery, oratorium, niekiedy kantaty. Stosowany bywał też do określenia wstępnych ustępów suity (niekiedy nazwę tę stosowano w odniesieniu do całej suity — J. S. Bach, G. Ph. Telemann). W toku rozwoju instrumentalnych wstępów do opery powstały w XVII w. dwa typy uwertury: francuska, wykształcona przez J.-B. LuIly’ego, składająca się z trzech części: wolnej, szybkiej (fugowanej), wolnej (często ograniczonej do roli epilogu, kody); tego typu uwertura zanikła ok. 1750 r., włoska, stworzona przez A. Scarlattiego, składająca się z trzech części: allegra, adagia, allegra; nazywano ją też sinfonią.Większą wartością artystyczną odznaczała się uwertura francuska. Uwertura włoska była często tylko sygnałem do rozpoczęcia przedstawienia operowego, odegrała jednak ważną rolę jako wstępna forma symfonii.
W KLASYCYZMIE
W klasycyzmie przyjęto za podstawę formalną uwertury operowej formę sonatową. Obok preferowania tej formy dążono do ściślejszego wiązania uwertury z operą, głównie przez stosowanie wspólnego materiału tematycznego w postaci melodii później pojawiających się w operze jako np. aria głównego bohatera. Pojawia się również tendencja do używania uwertury jako wstępu przygotowującego nastrój pierwszej sceny bądź w ogóle stanowiącego podkład emocjonalny do opery czy oratorium. Takie traktowanie uwertury widzimy również w wieku XIX. R. Wagner zrezygnował w niektórych swych dziełach z uwertury na rzecz swobodnego Vor$pielu, z reguły prowadzącego do pierwszej sceny; wykorzystuje też krótkie zwroty melo- dycznorytmiczne pojawiające się później w operze. W muzyce francuskiej uwertury do grand opera stanowią jedynie potpourris, czyli luźną wiązankę ważniejszych melodii opery.