Przykładem koncertu spokrewnionego z dawnym concerto grosso jest np. Muzyka koncertowa na altówkę solo i orkiestrę kameralną P. Hindemitha (widać tu obok współdziałania sola z orkiestrą współdziałanie grup instrumentalnych w orkiestrze).Nieraz w koncertach oddziałuje czynnik motoryczny (np. I Koncert for­tepianowy B. Bartoka). Czasami spotykamy też koncerty, w których po­szczególne części zaopatrzone są w tytuły, np. Koncert wiolonczelowy J. A. Maklakiewicza. W XX w. spotkać można także koncerty z elemen­tami narodowymi, np. Symfonia koncertująca K. Szymanowskiego, Kon­cert na róg K. Sikorskiego, III Koncert skrzypcowy G. Bacewicz, Koncert na orkiestrę G. Bacewicz, Koncert na orkiestrę W. Lutosławskiego.

Termin ten oznacza wstęp do opery, oratorium, niekiedy kantaty. Stosowany bywał też do określenia wstępnych ustępów suity (niekiedy nazwę tę sto­sowano w odniesieniu do całej suity — J. S. Bach, G. Ph. Telemann). W toku rozwoju instrumentalnych wstępów do opery powstały w XVII w. dwa typy uwertury: francuska, wykształcona przez J.-B. LuIly’ego, składająca się z trzech części: wolnej, szybkiej (fugowanej), wolnej (często ograniczonej do roli epilogu, kody); tego typu uwertura zanikła ok. 1750 r., włoska, stworzona przez A. Scarlattiego, składająca się z trzech części: allegra, adagia, allegra; nazywano ją też sinfonią.Większą wartością artystyczną odznaczała się uwertura francuska. Uwer­tura włoska była często tylko sygnałem do rozpoczęcia przedstawienia operowego, odegrała jednak ważną rolę jako wstępna forma symfonii.

W klasycyzmie przyjęto za podstawę formalną uwertury operowej formę sonatową. Obok preferowania tej formy dążono do ściślejszego wiązania uwertury z operą, głównie przez stosowanie wspólnego materiału tematy­cznego w postaci melodii później pojawiających się w operze jako np. aria głównego bohatera. Pojawia się również tendencja do używania uwertury jako wstępu przygotowującego nastrój pierwszej sceny bądź w ogóle sta­nowiącego podkład emocjonalny do opery czy oratorium. Takie traktowanie uwertury widzimy również w wieku XIX. R. Wagner zrezygnował w niektó­rych swych dziełach z uwertury na rzecz swobodnego Vor$pielu, z reguły prowadzącego do pierwszej sceny; wykorzystuje też krótkie zwroty melo- dycznorytmiczne pojawiające się później w operze. W muzyce francuskiej uwertury do grand opera stanowią jedynie potpourris, czyli luźną wiązankę ważniejszych melodii opery.